‘Energie in Techniekonderwijs’
Terugblik op het event ‘Energie in Techniekonderwijs’ 4 november 2021
“We zijn hier vanuit het besef dat we met zijn allen een probleem hebben. Als gevolg van de energietransitie staat er veel te gebeuren. Daar hebben we elektrotechnici voor nodig en die zijn er niet. Dat gaan we samen oplossen.” Met die woorden opende dagvoorzitter Sjef Cobben op 4 november het symposium Energie in Techniekonderwijs.
Dat bedrijven en de hogescholen het probleem onderkennen, blijkt wel uit het feit dat het symposium overschreven is. In het Powerlab op het Industriepark Kleefsewaard in Arnhem gingen 32 bedrijven en 12 hogescholen met elkaar in gesprek over hoe ze door samenwerking onder meer de instroom, zijinstroom en uitstroom van hbo’ers Elektrotechniek kunnen vergroten. Om dit doel te bereiken werden er veel ideeën uitgewisseld en concrete matches gemaakt tussen verschillende organisaties.
“We gaan met ingenieursadviesbureau Sweco kijken of we samen gedidactiseerde projectopdrachten kunnen opzetten, zodat studenten aan realistische bedrijfscases kunnen werken.”
Joke Westra, HAN
Publiek private oplossingen in Rotterdams havengebied
Hoe ondernemersvereniging Deltalinqs, met ruim 700 bedrijven in het Rotterdamse havengebied, de samenwerking tussen bedrijven en onderwijs stimuleert, vertelt Cees Alderliesten. “Uitdagingen waar we in het Rotterdams havengebied tegenaan lopen zijn: technici zijn schaars, een vergrijzend personeelsbestand, de fysieke afstand tussen haven en stad, en we zijn een petrochemiecluster, dus weinig diversiteit in bedrijven. Alleen met schooluitstroom gaan we het niet redden. Bedrijfsleven, scholen en gemeenten moeten dichter naar elkaar toe kruipen.”
Alderliesten schetst een aantal voorbeelden van hoe Deltalinqs bijdraagt aan publiek private samenwerking: “Er is flink geïnvesteerd in de onderwijsomgeving. Zo is er een oefenfabriek gemaakt waar studenten kennismaken met de praktijk en fouten kunnen maken die je op de werkplek liever niet hebt. Er is voor 4,5 miljoen – voor 1/3 gefinancierd door bedrijfsleven, 1/3 door onderwijs en 1/3 door de overheid – een niet-werkende maar wel real size oefenfabriek op het RDM-terrein geplaatst. Techniekstudenten, zijinstromers en bestaand personeel in de petrochemische en procesindustrie maken hier kennis met het werk en worden er getraind.”
En Deltalinq doet nog meer, zoals de carrièrestartgarantie, waarbij studenten die een bepaalde opleiding starten baangarantie krijgen. En samenwerken met de Hogeschool Rotterdam in het RDM Centre of Expertise. Studenten, docenten en onderzoekers van Hogeschool Rotterdam – vanuit verschillende vakgebieden – werken daar samen met ondernemers aan technische innovaties voor haven en stad. Daarnaast maken ze deel uit van Katapult, een netwerk van meer dan 450 samenwerkingsverbanden tussen onderwijs en bedrijfsleven door heel Nederland. Met als doel samen te werken aan uitdagingen als het tekort aan geschoold personeel, opleidingen die niet aansluiten op de beroepspraktijk, behoefte aan nieuwe innovaties en veranderingen in human capital door de energietransitie en digitalisering. (www.wijzijnkatapult.nl)
“Ik heb een match met Emile Jackson van de Hogeschool Rotterdam, om samen te bedenken hoe je het traject voor zij-instromers zo kansrijk mogelijk inricht.”
Ilse Schennink, HAN
De baby’s zijn op
“Door afspraken in het klimaatakkoord in 2016 is voor netbeheerders in vier jaar tijd het werk verdubbeld. Daar komen dadelijk de afspraken die in Glasgow gemaakt worden nog bij. Die afspraken zijn goed voor de wereld en de generaties na ons, maar we hebben geen mensen om het uit te voeren, de baby’s zijn op”, zegt Rutger van Leeuwen, lid van de raad van bestuur en COO van Enexis. “We hebben 8 tot 12.000 mensen extra nodig om alle ontwikkelingen te realiseren, zoals verduurzaming van de bebouwde omgeving en de industrie, de infrastructuur voor het opladen van het groeiende aantal elektrische auto’s en het opwekken van voldoende duurzame energie.”
Onderwijs en bedrijfsleven moeten beter op elkaar aansluiten. “90% van de mensen die binnenkomen, moet geschoold worden. Bij Enexis geven we 36 miljoen euro uit aan opleiden en begeleiden. Het is ondertussen een van onze corebusiness. En dan lopen we er nog tegenaan dat zeker de jongere generatie moeilijk binnen te houden is. Die willen niet meer 35 jaar bij hetzelfde bedrijf hetzelfde werk doen. Die gaan na hun opleiding weg of maken een andere stap binnen het bedrijf. Om ze te houden, moeten we het aantrekkelijker maken door een veilige en fijne werkomgeving te bieden, ze perspectief geven dat ze kunnen blijven groeien en een fatsoenlijk salaris betalen dat waardering uitstraalt. Om dit voor elkaar te krijgen, kunnen we niet anders dan linkjes leggen met elkaar.”
“Avans en Enexis tekenen volgende week een convenant om de samenwerking te formaliseren. We geven gastlessen, bieden stages, excursies, afstudeerplekken en nog meer. Door een convenant te tekenen, raakt het management betrokken en is de samenwerking niet meer afhankelijk van persoonlijke contacten, met alle gevolgen als mensen weggaan.”
Jürgen Mutsaers, Enexis
Een boeiend en flexibeler hbo-E
Het kan nog veel beter, maar er gebeurt ook al een heleboel. Derk Pruisken van Avans, en Mieke de Vries en Ballard Assare-Bediako van de HAN schetsen een aantal voorbeelden uit de praktijk:
- Samen met het bedrijfsleven heeft Avans een Smart Energy Delivery lab (SEND) opgezet.
- Om meer jeugd te trekken en energietechniek studenten af te laten studeren met kennis en kwaliteiten waar het bedrijfsleven op zit te wachten, heeft Avans met 10 bedrijven een convenant gesloten.
- In het Sustainable Electrical Energy Centre of Expertise (SEECE) werken bedrijven, instellingen en de HAN samen aan een duurzame, betrouwbare en betaalbare elektrische energievoorziening.
- Voor zij-instromers die een switch richting Elektrotechniek willen maken, maar de juiste opleiding of werkervaring niet hebben, is de HAN een van de betrokken hogescholen in het traject Be an Engineer.
- Voor havisten met een NT-profiel die liever leren en werken combineren dan in voltijd te gaan studeren, heeft de HAN samen met Alliander het Operational Network Program.
- Voor 12 statushouders met een techniek achtergrond die in Nederland aan de slag willen in de techniek is in januari 2020 een samenwerking opgezet tussen de Stichting voor vluchteling-studenten UAF, HAN Talencentrum en SEECE. Twee studenten zijn gestopt, tien studenten zijn op een goede plek terechtgekomen.
“Met Tom de Vries van het lectoraat Energietechniek van Windesheim ga ik in gesprek over het uitzetten van stageopdrachten die zowel voor studenten als voor het bedrijf boeiend zijn.”
Joëlle Coenen, Alliander
Matchmaking
Aan zeven tafels zijn heel veel ideeën uitgewisseld over hoe de instroom aan studenten Elektrotechniek vergroot kan worden. Van games met transformatorbots en techneuten die in een tv-serie spelen tot ‘weten we wat jongeren willen: is dat wel om 7 uur beginnen en een lease auto?’. Gedeeld wordt wat iedereen al doet, van gastlessen geven tot stageplekken en afstudeeropdrachten aanbieden tot hoe je vacatureteksten beter kunt opstellen: “Vraag ik een programmeur dan krijg ik niemand, vraag ik iemand die wil bijdragen aan verduurzaming van de samenleving dan reageren er tien”. En ter plekke worden de eerste matches gemaakt: de HAN, Connectr en Avans willen verder praten met Hyteps over hun digitale training over power quality.
De post it’s die iedereen geplakt heeft, zijn verzameld en dienen als input voor verdere activiteiten vanuit Dutch Power en Stichting 3E.
“Voor het vak Power Quality zoek ik bedrijven waar studenten de praktijk kunnen zien. Het blijft anders soms te abstract voor ze.”
Ramazan Kirmali, Saxion
Kijkje achter de schermen
Ter afsluiting van het programma is er op het Industriepark Kleefsewaard een rondleiding van de HAN langs een aantal hybride leeromgevingen: Powerlab, Mobility Innovation Center, waterstoflab en Connectr. Doordat ze dicht bij elkaar zitten, ontstaat een verbindende en versnellende factor voor onderzoek, onderwijs en bedrijfsinnovatie.
“Met de Hogeschool Rotterdam gaan we meer doen aan het onderling uitwisselen van hun studenten en onze medewerkers.”
Marjolijn Woudstra, Unica
Het symposium Energie in Techniekonderwijs dat op 4 november 2021 gehouden werd in het Powerlab in Arnhem is georganiseerd door: Dutch Power, Stichting 3E en Avans Hogeschool Breda.
Video impressie:
Bekijk een korte video impressie van deze dag:
Foto impressie:
Bekijk hier de uitgebreide foto impressie
Presentaties:
Cees Alderliesten – Deltalinqs
Derk Pruisken – Avans
Erik Folgering – HAN
Rutger van der Leeuw – Enexis
Ballard Asare Bediako en Mieke de Vries – HAN